In memoriam: Sjef Wiersma, de bron van muzikale ontdekkingen
Afgelopen week vernamen wij het verdrietige nieuws dat Sjef Wiersma op 14 maart 2024 is overleden. Sjef was niet alleen een muziek- en cultuurliefhebber in hart en nieren, hij heeft ook voor Effenaar en vele Eindhovenaren – en ver daarbuiten - veel betekend in hun muzikale vorming met zijn Platenuitleen Kereweerom; een initiatief waarmee hij zijn muzikale schatkamer openstelde voor andere liefhebbers.
In 1977 startten Sjef en zijn vrouw Nel Platenuitleen Kereweerom vanuit hun passie voor muziek en de visie dat deze kunst zo breed mogelijk toegankelijk moet zijn. Nog nergens kon men op dat moment muziek lenen, en dat was volgens hen een groot gemis. Iedereen moest de mogelijkheid hebben om te kunnen genieten van de diverse wereld van muziek.
"Eind jaren 80, begin jaren 90, als je dan nieuwe muziek wilde leren kennen, dan moest je dat kopen. Of je moest mensen kennen die de plaat die je wilde luisteren al hadden gekocht. Ik was toen jong en arm, dus ik kon misschien twee platen per maand kopen, maar ik wilde soms wel twintig dingen luisteren", vertelt huidig Effenaar-programmeur Robert Schaeffer, die naast vele anderen ook zijn muzikale avontuur begon bij de platenuitleen.
Als muziekliefhebber was je in die tijd afhankelijk van tape traders. Dan gaf je een cassettebandje aan iemand, die iemand kende die de plaat had, en die ging deze dan voor je opnemen. "Via, via kwam dat bandje dan weer terug en dan was je soms wel een maand verder."
Tot Sjef en Nel met hun platenuitleen op de woensdagen Effenaar overnamen, met maar liefst vijfentwintigduizend platen in hun bestand die liefhebbers mochten lenen en luisteren. "Dat was een onmetelijke rijkdom. Opeens had je toegang tot superveel muziek. Die impact kun je je bijna niet voorstellen in deze tijden van Spotify en YouTube, waarbij je met één druk op de knop toegang hebt tot alles."
“Een belangrijke voeding voor m'n muzikale ontwikkeling, en passant ook nog boeiende boeken leverden. En altijd een goed verhaal.”
In het oude gebouw van Effenaar zat Sjef dan klaar op de vide van het café, omringd door talloze boeken met daarin met de hand geschreven alle platen die je kon lenen. "Er stonden nummers voor en dan maakte je een eigen velletje met nummers, en uit dat lijstje mocht je er dan twee of drie meenemen. Zo kon je hele nieuwe werelden ontdekken. Die woensdagavond was een soort van pelgrimage van mensen die nieuwe dingen wilden ontdekken."
En dat was precies waar Sjef voor ging, mensen hun wereld verbreden. Of zoals hij het zelf zo mooi zei in een interview met 'Draai om je oren': "Ik wilde onze leden vooral kennis laten maken met het onbekende, ze ervan overtuigen dat het zonde is als je je tot één genre beperkt. Neem nu de jazz: daar is ontzettend veel in te beleven, maar ik moet er niet aan denken om altijd alleen maar naar jazz te luisteren."
Toch opende hij maar al te graag de deuren naar het genre voor muziekenthousiasteling Ritchie de Kruyff. "'Sjef, van jazz snap ik nou geen kloten van. Waar en hoe moet ik beginnen?' 'Nou kom zaterdag maar naar mijn bus, dan heb ik wel wat voor je'. Zogezegd sta ik zaterdagmiddag bij zijn bus vol verwachtingen, net een klein menneke bij een ijscowagen", schrijft Ritchie in zijn herinnering aan Sjef. Die dag krijgt hij twee verzamel-LP's mee naar huis met alle soorten jazz erop. 'Ga hier maar naar luisteren en luisteren, en de nummers die je het meest opvallen die bestudeer je. Van wie is het en wie spelen er mee? En daar ga je naar op zoek', krijgt hij als advies mee. "Bedankt Sjef voor deze tip, deze zoektocht duurt al dik 30 jaar. Het mooiste was, hij was overal bij. Ja, zei hij; 'Go where the action is'."
Gaan naar daar waar leven is, dat deed Nina Woodson ook. Zo kwam ze voor het eerst in Effenaar dankzij Kereweerom. "Vers vanuit Los Angeles kwamen we op een woensdagavond naar wat wij dachten dat een plaatverkoop was... Het bleek om uitlenen te gaan, en dat wilde wij ook wel, maar Sjef was een beetje huiverig om zijn CD's te lenen aan die gekke Amerikanen. Gelukkig kwam het allemaal goed en zijn wij meer dan 30 jaar goede vrienden gebleven. Heb veel van hem geleerd."
Nog jarenlang heeft de Platenuitleen Kereweerom voortbestaan vanuit zijn plekje in Oostelbeers. Samen met Nel heeft Sjef ontelbaar veel leden en liefhebbers in aanraking gebracht met alle muziekgenres, altijd vol kennis en enthousiasme.
“Als je iemand een plaat meegeeft en hij komt hem een paar weken later enthousiast terugbrengen: daar doen we het voor.”
Wij wensen zijn vrouw Nel en nabestaanden erg veel sterkte.