Jett Rebel's decennium: Van 'Venus' en strijd, tot de kunst van mens-zijn en een nieuw album
Door Roeline Machiels | 29 nov 2023De muzikale duizendpoot Jelte Tuinstra staat alweer tien jaar op de bühne onder de welbekende naam Jett Rebel, en dat gaat hij groots vieren. Op zondag 10 december trakteert hij Eindhoven op een spektakel tijdens zijn Super Sweet 10 Year Anniversary Tour, een show vol al zijn muzikale hoogtepunten. Samen met Jelte nemen we alvast een duik in de afgelopen tien jaar en zijn nieuwe dromen: van een breuk met zijn platenlabel en een nieuw album, tot Picasso en de kunst van mens zijn.
In 2013 schiet Jett Rebel zich ineens in het zicht van het grote publiek met hits als 'Louise' en 'Tonight'. Waar voor velen de succesvolle EP's Venus en Mars het startpunt zijn, wordt de act jaren eerder geboren terwijl Jelte op het podium staat met een andere band.
"Niemand ging voor elkaar staan op het podium. Maar ik had altijd wel de mogelijkheid om degene te zijn die alle aandacht naar zich toetrok, een soort van geboren muzikale leider. Om in bands en vriendschappen te zitten, heb ik dat deel van mijzelf altijd een beetje proberen te verstoppen."
Tot één bepaalde avond, waarop de muzikant in de pauze van de show aan de andere bandleden vraagt of hij de rest van de set mag leiden. "Zij vonden dat oké, en dat is voor mij eigenlijk de geboorte van Jett Rebel. Dat ik toen voor het eerst meer leiding nam over hun collectief en dat het werkte." Vanaf 2012 besluit Jelte dan ook zijn eigen muziek te gaan maken onder de naam die inmiddels heel Nederland wel kent: Jett Rebel.
Tussen Jett en Jelte
Al sinds de begintijden zit er een behoorlijk verschil tussen het verlegen karakter van Jelte zelf en zijn energieke uitbundige alter-ego Jett Rebel. Deze tweestrijd laat hij onder andere zien in de kwetsbare documentaire 'Who The Fuck is Jett Rebel' uit 2014, waarin hij van een onzekere en nerveuze jongen in de backstage transformeert tot een ware rockster wanneer de eerste noot wordt ingezet.
"Er was een tijd waarin ik helemaal klaar was met een normaal mens zijn en liever gewoon een halve superheld wilde zijn die overal tegenaan schopte en van God los was. Totdat dat niet meer kon, omdat het te gevaarlijk was geworden. Toen is er eigenlijk een tegenreactie begonnen waarin ik dat niet meer wilde zijn en alleen nog maar Jelte, een rustig mens."
In de afgelopen tien jaar zijn de twee karakters niet dichter naar elkaar gegroeid of versmolten tot één, maar sprake van strijd is er gelukkig niet meer. "Het is een kwestie van controle hebben over de twee. Ik ben iemand die op het podium de baas van de zaal is, en dezelfde avond een café in kan lopen en niemand recht in de ogen aan durf te kijken." Gedurende zijn carrière leert Jelte op een gezonde manier om te schakelen naar Jett Rebel, waarbij hij uit vaatjes tapt die hij in het dagelijkse leven niet heeft. "Maar ik ben ook graag Jelte, gewoon lief, rustig en verlegen. En op het podium maak ik iedereen kapot."
Een muzikale kettingreactie
In mei 2013 verschijnt Rebel's allereerste EP 'Venus', die in 2014 wordt opgevolgd door de EP Mars. Dat deze platen de gamechangers gaan zijn? Dat ziet de muzikant op dat moment nog niet. "Ik dacht gewoon: 'Niemand gaat dit boeien.' Dat is wat ik gewend was met de bandjes. Ik weet nog dat een vriend zei: 'Je moet zorgen dat jouw muziek op 3FM komt. Dan gaan er dingen gebeuren.' Waarop ik zei: 'Alsof zij mij zouden draaien, heb je geluisterd hoe ik klink?' En toen werd ik dus een soort stokpaard van dat radiostation in hun laatste hoogtijdagen."
De eerste twee EP's maakt Jelte nog volledig voor zichzelf, nog los van de verwachtingen van het grote publiek. "Er is een interessante push en pull tussen een artiest en zijn publiek. Het eerste album Hits For Kids dat ik uitbracht was al een reactie op eventueel succes. Mijn gedachte bij die plaat was: 'Als jullie Venus & Mars al vet vinden, dan vinden jullie dit al helemaal vet.'" Wanneer Jett Rebel vervolgens wordt afgeschilderd als popmuzikant, reageert hij met het album Truck, een kunstwerk waarmee hij het tegendeel wil bewijzen.
De push en pull tussen jezelf en de eventuele verwachtingen van je publiek zijn altijd aanwezig, volgens de zanger. Eraan ontkomen is vrijwel niet mogelijk. Zelfs een authentieke artiest als hijzelf vindt nog punten waarop hij zich verhoudt naar de mening van anderen. "Maar ik denk wel dat we er in mijn vak goed aan doen om allemaal zo dicht mogelijk bij onszelf te blijven. Dat is een interessant proces."
De cabaretier van de muziek
Voor zijn tienjarige jubileum duikt Jelte weer in al zijn oude materiaal. Hoewel hij doorgaans vaak door een kritische bril naar zijn werk kijkt en vooral hoort wat beter had gekund, geeft deze reis door het verleden hem vooral warme gevoelens. "Ik denk dan: 'Die jongen is zo gepassioneerd en oprecht dingen aan het doen. Ik vind het heel lief."
Of hij na al die jaren sommige hits niet helemaal beu is om te spelen? Die magie verpest hij liever niet voor de fans. Maar hij verhoudt zijn shows wel liever tot die van een cabaretier, dan van een popster die iedere avond zijn greatest hits afwerkt. "Van een cabaretier wordt verwacht dat hij elke keer dat je hem ziet nieuwe grappen vertelt. Als hij een jaar lang hetzelfde doet, ben je teleurgesteld. Dat wil ik ook hebben binnen mijn carrière, want ik wil niemand ooit één keer dezelfde show geven."
De muzikant vertelt maar liefst duizenden nummers op de plank te hebben liggen om dit dan ook te kunnen verwezenlijken. Zijn setlists stelt hij samen op basis van waar hij het meest zin in heeft om te spelen, het beste zijn of kan gebruiken om de show écht af te maken. "Het is heel fijn om zo belachelijk veel materiaal gemaakt en uitgebracht te hebben."
Los van het label
Veel albums in een korte tijd uitbrengen, daar houdt Jelte dan ook van. Voor iedere plaat heeft hij minstens drie keer zoveel gemaakt dan hij heeft uitgebracht. "Ik heb echt gewoon stapels en stapels onuitgebrachte nummers."
Als het aan de muzikant had gelegen, was deze stapel veel kleiner. De grote berg onuitgebracht materiaal is vooral het resultaat van zijn pogingen om samen te werken met platenlabels. Doordat labels campagnes willen bouwen rondom een album, is de zanger vaak slachtoffer gevallen van gepushte deadlines. "Dan was er een beter moment om het album te droppen of het promotieplan was nog niet klaar. Wat vaak echt het ene kut idee na het andere was. En als je dan twee maanden later zegt: 'Ik wil nog een album uitbrengen'. Dat werkt gewoon niet voor hen. Dus breken met mijn laatste platenlabel gaat resulteren in een nieuwe periode waarin ik eindelijk zoveel kan uitbrengen als ik wil."
De eerste vruchten van deze breuk hebben het levenslicht al gezien. Afgelopen augustus brengt Jett Rebel de EP 'Lives' uit, bestaande uit drie nummers. "Ik schrijf overigens altijd albums, ook al breng ik nu een EP uit. Dus jullie missen nu wel een boel nummers. Volgens mij had ik dit nog niet eerder toegegeven in een interview", lacht Jelte waarna hij snel overstapt op de betekenis van het nummer 'All Day' die op de EP te vinden is.
Op de track 'All Day' klinkt de zin 'fighting for my life all day' in herhaling. In de turbulente beginjaren heeft de muzikant een tijd geworsteld met een alcohol- en drugsverslaving, maar afgelopen juni deelt hij via Instagram dat hij alweer zeven jaar clean is. Hoewel de dagen minder donker zijn, past de zanger nog altijd goed op zichzelf. "Het klinkt super dramatisch, 'fighting for my life', maar het is voor mij wel een realiteit. Het is niet alsof ik elke dag bezig ben om tegen demonen te vechten, maar wel 'fighting for my life' om niet toe te geven aan een kwakkelende geest."
Hierdoor is hij ook erg bewust bezig met wat hij van zichzelf deelt. Met een kwetsbare boodschap over zijn struggles wil hij mensen helpen, maar verder kiest de zanger ervoor om zijn leven vooral lekker privé te houden. "Mijn huis, studio en katten zijn allemaal super Instagrammable, maar die ga ik niet delen met mensen. Dat soort mogelijkheden laat ik liever liggen om mezelf een privéleven te gunnen."
Abstract als Picasso
Alles maar delen online vindt hij sowieso maar een hele onwelkome ontwikkeling, zeker voor artiesten die in zijn ogen juist buitenaards en ongrijpbaar moeten voelen. "Ik wil mijn helden geen ei zien bakken", steekt hij af. "In Nederland kijken mensen graag naar mensen die ze zelf hadden kunnen zijn. Dat staat haaks op waar ik persoonlijk binnen de muziek en als artiest in geïnteresseerd ben. Voor mij is de magie dan per direct weg."
Wat hij wel belangrijk vindt om bij te houden op het internet: Wikipedia. "Ik houd zelf heel erg van Wiki, omdat ik graag over al mijn favoriete artiesten lees. Daarom vind ik het belangrijk dat alles wat daar staat klopt. Mijn Wikipedia is volledig betrouwbaar!"
En ondanks dat hij schuurt met de sociale media, betekent dat niet dat hij volledig afwezig is. Op zijn Instagram post hij met regelmaat een foto of filmpje, en opvallend vaak een reeks waarbij hij eindigt met een kunstwerk van niemand minder dan Picasso. "Picasso is het beste voorbeeld van de artiest die ik zelf ook wil zijn. Hij ging van de ene stroming over in de andere en heeft ze in sommige gevallen zelfs geleid. Als je terugkijkt naar wat die man in één leven heeft gemaakt en ontwikkeld, dan zie je iemand die nooit is gaan hangen in zijn eigen kunnen en altijd een gevoel had dat er reden was om te zoeken naar meer. Dat wil ik ook zijn. Mensen kunnen over Jett Rebel makkelijk denken: 'Oh, ik weet het wel. Die van dat liedje' of 'die heb ik vijf jaar geleden eens gezien.' Maar elk album is anders en ik blijf groeien en het onderste uit de kan halen."
Die onuitputtelijke motor voor inspiratie en creativiteit in Jelte blijft altijd maar draaien, maar hij realiseert zich ook dat een mens nog een persoonlijk leven moet hebben. "Er zijn altijd heel veel ideeën die ik nog wil uitvoeren. Maar ik ben niet alleen maar een maakmachine. Ik mag van mijzelf tegenwoordig ook gewoon mens zijn."
Van speler tot producer
Naast zelf creëren, heeft de muzikant de afgelopen jaren ook uitstapjes gemaakt naar het produceren van albums, waaronder de plaat 'Dit Is Voor Mij' van Trijntje Oosterhuis. Waarvoor hij zelf ook het een en ander heeft ingespeeld. Of hij dit in de toekomst vaker wil doen? Absoluut. "Ik zou veel meer willen produceren. Ik wil graag artiesten faciliteren in het maken van iets, waarvan ze zelf nog niet eens weten dat dat is hoe ze willen klinken. Soms vraag ik me af in hoeverre mensen en collega's doorhebben dat mij laten produceren een goed idee zou zijn. Dat klinkt waarschijnlijk heel arrogant. Maar ik denk dat mensen te vaak blijven hangen en dezelfde dingen proberen. Dus, je zou me kunnen bellen", eindigt hij met een knipoog.
Maar wanneer je met Jelte in zee gaat, zal hij gaan voor het pure ambacht. In zijn eigen werk heeft hij zich al afgezet tegen de digitalisering van muziek en de perfectie die hij een 'hell hole zonder betekenis' noemt in een eerder interview met Interface.
"De meeste mensen zullen zeggen: 'Boeien dat het geplakt is, ik vind het gewoon lekker klinken.' En dat mag, maar vanuit mijn perspectief en vanuit iemand die letterlijk zijn leven geeft voor dit vak voelt het voor mij soms als valsspelen. Doping binnen sport mag niet. Muziek is dan wel geen wedstrijd en daarom is het grijs gebied, maar ik vind in veel gevallen dat ze hun fans voorliegen."
Toch ziet hij de toekomst rooskleurig in met alle technologische ontwikkelingen, vooral omdat hij zich hier juist zo enorm tegen afzet. "Mensen zijn de technieken aan het verleren, omdat ze gemakzuchtig zijn en gebruik maken van programma's die het voor hen doen. Dus in de niet-ver-weg-toekomst ben ik één van de handjevol mensen die het kan op de echte manier, en is mijn expertise meer en meer waard."
De beste tour ooit
Terugblikkend op tien jaar Jett Rebel, vat Jelte zijn tijd samen met de naam 'Johan'. De naam van zijn manager, waarmee hij al sinds het begin samenwerkt en hem in alles heeft gesteund. "Deze jaren zijn net zoveel van hem als van mij", klinkt het lieflijk aan de andere kant van de lijn.
En het absolute hoogtepunt van de afgelopen tien jaar? Dat moet nog komen, zegt de zanger, die heel nadrukkelijk heeft besloten dat deze tour de beste tour ooit wordt. "Ik wil ieders verwachtingen overstijgen. In deze tour zit nog een heleboel verdriet over de coronacrisis. De branche stond zo lang stil, en eigenlijk nog steeds. Mijn branche heeft wel een ongelofelijke klap gehad, en veel mensen weten dat niet. Daarom wil ik dat dit echt voelt als iets groots, iets magisch. Omdat ik het jaren niet op een manier heb kunnen doen zoals ik het eigenlijk wilde doen. Ik heb nog nooit zo hard ergens naartoe gewerkt. Dit is vrij uitzonderlijke voorbereiding." Dat belooft wat.