Het unieke perspectief van een concertfotograaf met kleurenblindheid

De foto's van Verhagen herken je aan zijn karakteristieke stijl; ze zijn vrijwel altijd zwart-wit en hebben een rockachtige intensiteit. Het verhaal achter zijn stijl is net zo uniek als de stempel die hij op zijn platen drukt. De oorspronkelijk uit Reusel afkomstige fotograaf heeft een aangeboren oogafwijking genaamd Achromatopsie, waardoor hij volledig kleurenblind is.

"Er zijn drie dingen aan de hand. Allereerst zie ik vaag. En hoe verder weg, hoe vager de wereld wordt. Daarnaast ben ik extreem lichtschuw, en ten derde ben ik volledig kleurenblind", vertelt Verhagen wanneer we elkaar ontmoeten op een bewolkte winterdag. Het laatste is voor hem, zoals hij het zelf zegt, 'een non-issue'. "Daar heb ik eigenlijk het minste problemen mee. Als ik zou kunnen kiezen, dan zou ik liever scherp zien dan dat ik kleuren zie." 

Overdag draagt de visuele kunstenaar verduisterende lenzen voor zijn lichtschuwheid. Hierdoor wordt een deel van het licht gedempt, waardoor hij niet overweldigd raakt. Op een donkere dag bieden de lenzen hem voldoende ontspanning, maar wanneer de zon schijnt draagt hij deze nog in combinatie met een zonnebril. Doordat Verhagen's ogen gevoelig zijn voor licht, klinkt concertfotografie met allerlei flitsende en felle lampen wellicht als een opmerkelijke keus. "Het is een beetje dubbel eigenlijk. Want mijn ogen willen wel knipperen, maar door de camera voor mijn gezicht te houden heb ik toch voldoende rust om het wel te kunnen zien. Als ik door mijn zoeker heen kijk, dan valt er ook weer heel veel licht weg. Dus mijn camera is eigenlijk een soort van filter, waardoor ik gewoon mijn ding kan doen."

Daarnaast haalt hij de wereld dichterbij met zijn camera: "Het is voor mij ideaal, ik sta altijd vooraan. Dus eigenlijk is het ergens ook wel weer logisch. Want ja, een slechtziende fotograaf die lichtshows voor zijn neus krijgt, hoe dan? Zo dus." Met zijn camera als filter en extra lens kan hij op zijn eigen manier genieten van de live shows. 

In het begin kreeg Verhagen weleens opmerkingen van collega-fotografen. "Zij zeiden dan dingen als 'ga lekker hobbyen." Hoewel hij stelt dat zijn oogafwijking zeker kan limiteren, ziet hij ook het andere perspectief. "Ik zie niet alles, zeker niet op een groot podium waar veel gebeurt. Dan mis ik dingen. Maar ik focus dan misschien net op andere dingen die er ook toe doen, die een andere fotograaf misschien weer mist omdat diegene op het juiste kleurtje zit te wachten. Het vult elkaar mooi aan volgens mij."

Zijn liefde voor fotografie ontstond in 2007, toen hij met zijn allergrootste liefde op huwelijksreis was. Samen met zijn vrouw reisde hij een half jaar door Rusland, Mongolië, China en verschillende andere landen. "Ik ben toen met een compact cameraatje op reis gegaan en kwam weer terug met een spiegelreflexcamera. In Thailand heb ik mijn eerste spiegelreflexcamera gekocht." Tijdens zijn reis was hij ineens iedere dag bezig met fotografie, waardoor hij ontdekte dat hij dit toch wel heel tof vond om te toen.

Het eigen maken van de camera en bijkomende softwares als Photoshop en Lightroom, deed hij geheel autodidactisch. Verhagen startte tijdens zijn reis met het fotograferen van natuur, cultuur en mensen, maar hij wist al meteen wat hij écht graag vast wilde gaan leggen. De passie voor muziek en live shows zit diep in de kern van de Brabander. Wellicht ken je hem zelfs uit één van zijn bands van vroeger, zoals death metalband Excision. Begin jaren '90 behaalde hij met die band enig succes, en die binding met de scene is nooit meer weggegaan.

Bij de platforms MusicFromNL en 3voor12 Eindhoven ging deze wens toentertijd in vervulling, waarna hij vervolgens dieper de muziekjournalistiek inrolde. "Op een gegeven moment kon ik voor Effenaar gaan fotograferen en dat vond ik toen heel vet. Ik zag veel foto's van Dave van Hout – een voormalig huisfotograaf. Wat hij maakte vond ik helemaal te gek. Dus dat inspireerde wel om ook voor Effenaar te willen werken." 

Inmiddels draagt hij al langer dan een decennium de titel huisfotograaf bij Effenaar en legt hij een aantal keer per maand de hardste bands vast. Daarnaast gaat hij ook op pad voor media als Eindhoven Rockcity, Rocktribune, Aardschok en de krant. Ook voor het festival Roadburn is hij één van de fotografen, een klus die ieder jaar weer een hoogtepunt voor hem is.

Binnen zijn werk voor Effenaar steekt Eindhoven Metal Meeting er jaarlijks weer bovenuit voor Verhagen. "Het is echt zo'n end-of-the-year event, echt zo'n kerstsfeer hangt er. Dat is gewoon een reünie van mensen die je eens per jaar ziet, en sowieso tijdens Eindhoven Metal Meeting. Dat is gewoon heel leuk. Het is ook vaak mijn laatste show van het jaar", zegt de fotograaf met een onmiskenbare fonkel in zijn ogen. 

Na ontelbaar veel acts in Effenaar te hebben vastgelegd, is het nogal een lastige vraag welke act nou echt zijn favoriet was om te fotograferen. Maar Verhagen heeft wel een aantal shows die hem erg zijn bijgebleven. Eén daarvan is de show van heavy metalband Down, waarvan Phil Anselmo de zanger is. Tijdens een concert in een uitverkochte Grote Zaal, legde Phil de show stil. "Toen stond hij voor me, zo van 'hup het podium op'. Tegen Phil durfde ik geen 'nee' te zeggen, hij was wel een beetje een oude held van me. Ik moest een foto maken van hem, de gitarist en de zaal die helemaal verlicht werd. Dat was echt een spontaan moment." De stunt van de Down-frontman maakte het nog even lastig voor de fotograaf, want al zijn instellingen waren verzet doordat hij het podium op was getrokken. "Dus eigenlijk is die foto niet eens zo briljant, maar het moment was mooi." 

Verhagen zijn fotografiestijl past uitstekend bij zijn favoriete acts om vast te leggen, namelijk bands binnen de meer heavy genres. Het zwart-wit fotograferen was een logische keuze, en met zijn edit eroverheen leent het zich perfect voor de rauwe optredens. "Ik dacht: Dan moet ik van mijn zwakte maar mijn sterkte maken." 

Heel af en toe maakt hij wél een uitstapje naar een kleurenfoto. Een recent voorbeeld daarvan is een foto van de band Stallion waarvan de frontman tijdens de Eindhoven Metal Meeting 2022 een Pridevlag omhooghield. Dat moment vond Verhagen zo mooi, en dacht toen meteen 'deze moet gewoon in kleur'. Zijn beelden schiet hij altijd als RAW-bestand, waardoor hij alle kleureninformatie behoud. Met volledige kleurenblindheid maakt zo'n keuze het edit-proces niet makkelijk, maar gelukkig kan Verhagen zijn vrouw of dochter altijd even vragen om mee te kijken. "Dan ben ik gewoon bezig met iets wat ik zelf niet zie. Dat is niks, dat is niet mijn ding. Dan moet ik echt een derde erbij hebben die zegt dat de kleuren er oké uitzien. Maar voor sommige momenten moet ik daar wel een uitzondering voor maken."

Ook waagt hij zich weleens aan een andere fotografievorm dan concertfotografie, zoals bandshoots. Volgens de fotograaf een hele andere tak van sport, omdat je bij fotoshoots echt moet regisseren. Hoewel hij ervan geniet om soms even buiten de banen te gaan, houdt hij toch enorm van de 'what you see is what you get'-sfeer die bij concertfotografie komt kijken. "Je krijgt iets en daar moet je het maar mee doen." 

Om het fotograferen van concerten interessant te houden, speelt Verhagen ook met zijn invalshoeken en detailwerk. De portretjes van iemand met een gitaar kent hij inmiddels wel, dus daagt hij zichzelf uit om eens wat nieuws te proberen. Momenteel resulteert die variatie in een reeks foto's van schoenen op versterkers. "Het viel laatst ook andere mensen op. 'Heb jij een soort van schoenenfetish?', vroegen ze toen. En dat heeft het eigenlijk nog meer aangewakkerd. Misschien moet ik er eens een dingetje of serie van maken", lacht hij.  

Uit zijn concertfotografie rolt zo nu en dan nog een leuk extraatje. De fotograaf heeft inmiddels een rij van LP's thuis staan, waarop zijn foto's te zien zijn op de albumcover. Eén daarvan is de plaat 'Strings of Stroop: Live at Effenaar' van de Noorse band Motorpsycho. De band nam hier ooit een album op en gebruikte zijn foto's voor de hoes. "Daarna speelden ze hier nog een keer om de plaat te presenteren. Het is dan toch leuk om het album meteen te laten signeren door die gasten. En dan heb je een plaat in handen met jouw foto's, dat is wel heel vet." In zijn eigen huis vind je zijn concertfoto's alleen op die albums. Er hangt slechts één foto van zijn hand in huis, en dat is er eentje van de Dalai Lama die hij heeft gemaakt tijdens de Nacht van Tibet in de Melkweg.

Inmiddels heeft Verhagen al talloze acts voor zijn lens gehad, maar één van zijn favorieten ontbreekt helaas nog. "Op de een of andere manier heb ik nog nooit Metallica gefotografeerd. Die staat nog wel op het lijstje, eigenlijk moet ik die nog wel een keertje fotograferen." Toch verkiest de fotograaf de kleinere acts en zalen boven de grote stadionconcerten. In de kleine zalen kan een fotograaf veel meer zijn ding doen, waar ze bij een groots concert als ze geluk hebben drie nummers mogen fotograferen. Als voorbeelden haalt hij shows aan van Iron Maiden en Marilyn Manson, waarna hij na een kwartier alweer rechtsomkeer naar huis kon.

Het is de combinatie van fotografie en muziek wat het voor Verhagen leuk maakt. Daarnaast geniet hij er ook van om nieuwe acts te leren kennen. "Er is ook gewoon veel talent en dat is veel leuker om te fotograferen, veel spontaner." Een focus hebben op de kleinere concerten is dan ook zijn tip aan beginnende fotografen. "Begin gewoon in kleine zaaltjes, dan heb je geen restricties en kan je gewoon je ding doen. En met nóg minder licht. Daar leer je het toch gewoon het beste", legt hij uit.  

Na al deze jaren als huisfotograaf is Verhagen er gelukkig nog lang niet op uitgekeken. Sterker nog, door de coronatijd is het vuur weer helemaal aangewakkerd. "Daarvoor nam ik alles maar een beetje for granted. Ik merk dat ik nu veel bewuster naar een show ga en dat ik van tevoren ook echt ga luisteren naar de bands. Dat was ik wel een beetje kwijt."  

Wat hij mensen mee wil geven die zichzelf misschien tegenhouden om hun passie te volgen, omdat ze denken dat het niet voor hen is weggelegd? "Gewoon doen. Wees overtuigd van jezelf en go for it." Hij grapt dat hij nu klinkt als een alwetende en er niets mooiers van kan maken. Maar soms is het beste antwoord ook gewoon heel simpel. Dus, waar wacht je nog op?